Δευτέρα 10 Νοεμβρίου 2014

Προοικονομία




''Μες στην αγκάλη το απονήρευτο κρατώντας μωρουδάκι,
το γιο του Εχτόρου το μονάκριβο, πανώριο σαν αστέρι'
Σκαμάντριο το 'κραζε ο πατέρας του και Καστραφέντη ο κόσμος'
τι ο Έχτορας ήταν που διαφέντευε το κάστρο μοναχός του.
Κι αυτός δίχως μιλιά αχνογέλασε σαν είδε τον υγιό του'
και δίπλα του η Αντρομάχη στάθηκε με μάτια δακρυσμένα,
το χέρι του 'σφιξε, του μίλησε κι αυτά του λέει τα λόγια:
« Απ᾿ την ορμή την ίδια σου, άμοιρε, θα βρεις το θάνατο σου,
και το μωρό σου δε σπλαχνίζεσαι κι ουδέ τη μαύρη εμένα,
που γρήγορα θα μείνω χήρα σου᾿ τι ευτύς οι Αργίτες όλοι
θα σε σκοτώσουνε χιμίζοντας. Μ᾿ αν είναι να σε χάσω, 
ν᾿ ανοίξει η γη να μπω καλύτερα χίλιες φορές, τι πια άλλη 
δε θα 'χω ζεστασιά, αν μου πέθαινες, τρανούς μονάχα θα 'χω 
καημούς''
                                                                               
                                                                                Ιλιάδα


Στην παραπάνω σκηνή από την Ιλιάδα η γυναίκα του Έκτορα η Ανδρομάχη προλέγει τον χαμό του άνδρα της πριν αυτός συμβεί και θρηνεί προκαταβολικά γιαυτό. 

Αυτή η αφηγηματική τεχνική με την οποία ο συγγραφέας προϊδεάζει για το πως θα εξελιχθεί η πλοκή του έργου βάζοντας φράσεις στο στόμα των πρωταγωνιστών λέγεται προοικονομία και χρησιμοποιήθηκε ευρύτατα από αρχαίους και σύγχρονους συγγραφείς 

Στοιχεία προιοκονομίας δεν βρίσκουμε μόνο στην τέχνη αλλά και στην ιστορία. Πολλές φορές μέσα στους αιώνες συνέβησαν γεγονότα τα οποία κατά μια έννοια μαρτυρούσαν την εξέλιξη των ανθρωπίνων κοινωνιών.

Η εξέγερση του Σπαρτάκου με σκοπό την κατάργηση της δουλείας ήταν ένα δείγμα προοικονομιας στην ιστορία. Όταν ο Σπάρτακος εξεγέρθηκε και απαίτησε την κατάργηση της δουλειάς η τότε κοινωνία κατέπνιξε αυτή την επανάσταση μιας και στις τότε κοινωνίες θεωρούνταν αδιανόητο να μην υπάρχουν δούλοι. Από τότε πέρασαν χιλιάδες χρόνια και ήρθε  ο διαφωτισμός και η Γαλλική επανάσταση για να διακηρύξει την κατάργηση της δουλειάς 

Άλλο παράδειγμα προιοκονομίας στην ιστορία ήταν η ιδέα της παγκοσμιοποίησης από τον Μ. Αλέξανδρο. Αυτό που οραματίστηκε ο Αλέξανδρος τότε, μια παγκόσμια πολυπολιτισμική αυτοκρατορία στην εποχή του φάνταζε αδιανόητο. Προσπάθησε να το δημιουργήσει κάνοντας μια γιγαντιαία για την εποχή εκστρατεία και τελικά απέτυχε. Πέρασαν όμως αρκετοί αιώνες και σήμερα η παγκοσμιοποίηση είναι μια πραγματικότητα

Ένα τέτοιο παράδειγμα προιοκονομίας στην ιστορία ήταν και ο υπαρκτός σοσιαλισμός. Ο υπαρκτός σοσιαλισμός ήταν η γιγαντιαία προσπάθεια των λαών να υλοποιήσουν το όραμα του Μαρξ- Ενγκελς-Λένιν δηλαδή την ύπαρξη του πρώτου μη εκμεταλλευτικού. συστήματος  στην ιστορία της ανθρωπότητας.